TĨNH ĐIỆN LÀ GÌ?
Chúng ta đều biết tĩnh điện luôn tồn tại trong môi trường xung quanh, đặc biệt là trong môi trường làm việc công nghiệp. Vậy bạn có biết tĩnh điện là gì? Tại sao có tĩnh điện? Tại sao chúng ta cần găng tay tĩnh điện? Trong bài viết này, vattucongnghieppt.com sẽ giải đáp giúp bạn!
1. Tĩnh điện là gì?
Tĩnh điện học, đúng như tên gọi, là nghiên cứu về các điện tích ở trạng thái nghỉ. Một thanh nhựa cọ xát với lông thú hoặc một thanh thủy tinh cọ xát với lụa hút các mẩu giấy nhỏ và được cho là nhiễm điện. Điện tích trên nhựa cọ xát với lông thú được xác định là âm và điện tích trên thủy tinh cọ xát với lụa được xác định là dương.
2. Các đối tượng tích điện có một số thuộc tính gì?
- Giống như các điện tích đẩy nhau; nghĩa là, cực âm đẩy cực âm và dương đẩy cực dương.
- Các điện tích khác nhau thì hút nhau; nghĩa là điện tích dương hút điện tích âm.
- Điện tích được bảo toàn. Một đối tượng trung tính không có điện tích.
Nếu ban đầu thanh nhựa và lông là trung tính thì khi lông nhiễm điện cho thanh nhựa thì điện tích âm sẽ truyền từ lông sang thanh nhựa. Điện tích âm trên thanh nhựa bằng điện tích dương trên lông.
- Chất dẫn điện là vật liệu mà qua đó các điện tích có thể di chuyển dễ dàng.
- Chất cách điện là vật liệu mà điện tích không thể dễ dàng đi qua, nếu có.
Máy quang điện là một thiết bị đơn giản được sử dụng để chỉ ra sự hiện diện của điện tích. Máy soi điện bao gồm một núm dẫn điện có gắn một miếng dẫn điện nhẹ (thường làm bằng lá vàng hoặc nhôm). Khi một vật tích điện chạm vào núm, các điện tích tương tự sẽ đẩy nhau và đẩy các cánh quạt ra xa nhau. Máy soi điện sẽ chỉ ra sự hiện diện của điện tích, nhưng không trực tiếp cho biết điện tích dương hay âm.
TẠI SAO TĨNH ĐIỆN LUÔN XUẤT HIỆN TRONG MÔI TRƯỜNG CÔNG NGHIỆP?
Steven Horn, Giám đốc Sản phẩm Châu Âu của Mueller Electric Europe, kiểm tra các vấn đề về tĩnh điện và tiếp đất tại nơi làm việc công nghiệp.
Tĩnh điện đề cập đến sự hiện diện của điện tích không trung tính. Khi hai vật thể làm bằng vật liệu khác nhau cọ xát với nhau, tĩnh điện được tạo ra, khiến các electron di chuyển, được gọi là hiệu ứng điện khí hóa ma sát.
Sự chênh lệch điện tích giữa hai vật được gọi là hiệu điện thế hay hiệu điện thế. Vật tích điện âm hơn muốn trải các electron dư thừa của nó lên vật tích điện dương hơn, sao cho điện tích giữa các vật bằng nhau.
1. Nguy cơ tĩnh điện trong môi trường công nghiệp
Nếu hai vật có điện thế khác nhau được đặt đủ gần và hiệu điện thế đủ cao, thì có thể xảy ra hiện tượng phóng điện tử, thường được gọi là tia lửa điện. Sự phóng điện này làm cân bằng điện thế giữa hai vật như thể chúng được nối với nhau bằng một sợi dây.
Tia lửa gây nguy cơ cháy và nổ nghiêm trọng không chỉ ở những nơi hóa chất dễ cháy, nhiên liệu hoặc các vật liệu khác có thể bắt lửa mà còn ở những môi trường có nhiều bụi hoặc hạt mịn, chẳng hạn như nhà máy bột mì.
Có thể giảm thiểu nguy cơ tĩnh điện bằng cách thực hiện các biện pháp an toàn thích hợp để kiểm soát sự tích tụ tĩnh điện. Một trong những cách quan trọng nhất để kiểm soát sự tích tụ tĩnh điện là liên kết và nối đất đúng cách các thiết bị và thùng chứa.
Hầu hết sự tích tụ tĩnh trong môi trường công nghiệp là do các hoạt động liên quan đến ma sát, chẳng hạn như:
• Bột hoặc chất lỏng chảy qua đường ống, vòi, van, v.v.
• Trộn hoặc pha trộn.
• Xịt hoặc sơn phủ.
• Thao tác điền.
• Hệ thống giao hàng.
1.1 Hệ thống đường ống, hoạt động làm đầy và vận chuyển chất lỏng
Tĩnh điện được tạo ra khi chất lỏng có độ dẫn điện thấp, chẳng hạn như dầu hoặc nhiên liệu, chảy trong các đường ống không dẫn điện. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi chất lỏng dễ cháy được chất lỏng dễ cháy vào hoặc dỡ ra khỏi xe bồn. Các điện tích âm tích tụ trên thành ống, trong khi các điện tích dương được chất lỏng mang đi. Các ống không dẫn điện không thể làm tiêu tan điện tích tĩnh. Nếu có khí dễ cháy trong đường ống, nó có thể bốc cháy do phóng điện, thường ở gần cuối đường ống nạp.
Hoạt động phun và sơn phủ
Ngành sơn phủ sử dụng điện tích tĩnh điện để áp dụng các chất như sơn và sơn tĩnh điện lên bề mặt. Quá trình này thường được sử dụng trong sơn ô tô và các thiết bị. Súng phun tạo thêm điện tích dương cho sơn hoặc bột, và bộ phận cần sơn được nối đất. Phần tiếp đất thu hút các hạt tích điện, dẫn đến lớp phủ đều và giảm thiểu chất thải.
Nối đất đúng cách là rất quan trọng trong ứng dụng này vì điện tích sinh ra có thể gây ra tia lửa điện và đánh lửa. Nếu chất nền không được tiếp đất hiệu quả, súng phun có thể bắt lửa, gây ra tia các hạt tích điện cao bốc cháy.
1.2 Ma sát
Bất cứ khi nào hai vật liệu tiếp xúc và tách ra, sẽ xảy ra sự trao đổi điện tử. Điều này bao gồm khi một người đang đi bộ hoặc di chuyển. Sự ma sát của quần áo và giày nơi cánh tay chạm vào bề mặt sàn tạo ra một điện tích tích tụ trong cơ thể. Đây được gọi là "điện áp cơ thể đi bộ". Thời điểm một người chạm vào một vật thể, bất kỳ sự khác biệt tiềm ẩn nào giữa cơ thể của người đó và vật thể đó đều được giải phóng.
1.3 Điều khiển tĩnh
Không thể ngăn chặn việc tạo ra tĩnh điện, nhưng sự tích tụ và tiêu tán tĩnh điện có thể được kiểm soát bằng động cơ, đường ống và hệ thống lọc được thiết kế phù hợp cũng như sử dụng thiết bị nối đất và nối đất thích hợp. Để ngăn ngừa sự tích tụ tĩnh điện trong thiết bị dẫn điện, phải giảm thiểu các đường dẫn điện trở xuống đất.
2. Kết nối và nối đất
Liên kết và nối đất là những cách hiệu quả để giảm sự tích tụ tĩnh điện, do đó giảm thiểu khả năng phóng tĩnh điện hoặc hỏa hoạn. Liên kết là quá trình nối hai vật thể lại với nhau trong khi nối đất là quá trình kết nối một vật thể với trái đất.
Liên kết sử dụng dây dẫn và đầu nối để nối hai hoặc nhiều vật thể lại với nhau sao cho điện thế giữa chúng bằng nhau. Không có tia lửa điện nào có thể xảy ra giữa các vật có cùng điện thế.
Nối đất là phương pháp an toàn nhất để loại bỏ tĩnh điện. Các vật dẫn điện được nối với đất bằng dây, kẹp và kẹp.
Trong các tình huống có khả năng gây nguy hiểm hoặc dễ cháy, tất cả các vật thể dẫn điện nhưng được cách ly với mặt đất bằng các vật phẩm không dẫn điện (chẳng hạn như miếng đệm, ống mềm, đường ống, đầu dò, vòi phun, v.v.) phải được liên kết. Nếu một vật phẩm được cách ly với mặt đất hoặc dây kết nối, nó có thể được tích điện đủ để gây ra tia lửa điện tĩnh.
Độ dẫn điện của các vật dụng như trống và lon có thể bị ảnh hưởng bởi sơn, lớp phủ, sự tích tụ hoặc ăn mòn của sản phẩm. Những lớp phủ này ngăn chặn sự lan rộng của các điện tích tĩnh điện. Giải pháp là sử dụng bộ nối đất có kẹp hoặc kẹp để giữ lớp sơn hoặc lớp phủ tại chỗ nhằm tạo ra kết nối tốt giữa kim loại với kim loại. Hình ảnh bên dưới cho thấy một loại cụm nối đất của Mueller Electric với một đầu kẹp xuyên sơn và đầu kia kẹp đồng.
Mueller Electric sản xuất nhiều loại kẹp, kẹp và bộ phận lắp ráp khác nhau, hãy chọn theo các hạng mục và vật liệu được liên kết và nối đất.
Một số tiêu chí quan trọng cần xem xét khi lựa chọn các thành phần liên kết/nối đất bao gồm:
• Vật được nối đất có sơn hoặc các lớp phủ khác cần phải chọc thủng không?
• Thành phần sẽ được sử dụng trong môi trường nào, thành phần đó cần phải mạnh đến mức nào?
• Loại và kích thước của kẹp là cần thiết?
• Vật được nối đất đứng yên hay nó cần di chuyển?
• Cần dây dài bao nhiêu?
• Nên bọc cách điện hay không cách điện cho dây điện?
3. Các biện pháp chống tĩnh điện khác
3.1 Cải thiện độ ẩm
Tĩnh điện có nhiều khả năng tích tụ trong môi trường khô ráo vì bất kỳ độ ẩm nào trong không khí đều giúp lan truyền điện tích tĩnh trên các vật thể. Không phải lúc nào cũng có thể tăng độ ẩm trong môi trường công nghiệp, nhưng đó là một lựa chọn đáng để cân nhắc. Nên sử dụng máy tạo độ ẩm công nghiệp để duy trì độ ẩm trên 60%.
3.2 Các chất phụ gia chống tĩnh điện
Các chất phụ gia chống tĩnh điện trong chất lỏng như nhiên liệu làm tăng tính dẫn điện và giúp giảm sự tích tụ tĩnh điện.
3.3 Vật liệu, Sàn nhà và Quần áo
Sàn dẫn điện, đế giày và quần áo đặc biệt có thể giúp tiêu tan điện tích tĩnh xảy ra khi một người đi bộ hoặc di chuyển. Khi lưu trữ và xử lý các vật liệu dễ cháy, cần xem xét loại thùng chứa. Vật liệu cách điện và không dẫn điện làm tăng nguy cơ tích tụ tĩnh điện.
3.4 Kiểm soát tỷ lệ lấp đầy và thời gian giải lao
Tốc độ dòng chảy của chất lỏng càng cao thì điện tích tĩnh được tạo ra càng nhiều. Sau khi phân phối xong, tốt nhất là đợi trước khi thực hiện bất kỳ thao tác nào khác trên thiết bị, chẳng hạn như mở nắp, di chuyển đồ vật hoặc vệ sinh. Thời gian thư giãn này phụ thuộc vào loại chất lỏng.
Đặc biệt
Cách đơn giản và hiệu quả nhất để chống tĩnh điện trong môi trường công nghiệp là: găng tay chống tĩnh điện. Găng tay là trang bị cần thiết khi làm việc trong môi trường công nghiệp. Và từ nhu cầu trong công việc: “có cả găng tay bảo hộ và chống tĩnh điện khi làm việc” thì găng tay chống tĩnh điện đã ra đời. Găng tay chống tĩnh điện rất đa dạng và có nhiều mẫu mã như:
- Găng tay cao su chống tĩnh điện
- Bao ngón tay cao su chống tĩnh điện
- Găng tay phủ bàn PU chống tĩnh điện
- Găng tay sợi carbon phủ ngón chống tĩnh điện
- Găng tay vải kẻ sọc chống tĩnh điện
Vật tư công nghiệp PT tự hào là đơn vị có thâm niên trong lĩnh vực cung cấp vật tư SMT, thiết bị phòng sạch, găng tay chống tĩnh điện,.. Với tiêu chí luôn mang cho khách hàng các sản phẩm chất lượng và giá thành phải chăng, hi vọng vattucongnghieppt.com là địa điểm tin cậy để quý khách có thể có những trải nghiệm mua hàng tốt nhất.
